Rola kannabinoidów w leczeniu zaburzeń neurologicznych

Kannabinoidy – naturalne związki chemiczne występujące w konopiach – od lat budzą zainteresowanie świata medycyny. Szczególne miejsce zajmują w badaniach nad leczeniem zaburzeń neurologicznych, takich jak padaczka, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, Alzheimer czy neuropatie bólowe. Dowiedz się, jak działają, które z nich mają największy potencjał terapeutyczny i w jakich schorzeniach są wykorzystywane.

Czym są kannabinoidy?

Kannabinoidy to grupa substancji oddziałujących na układ endokannabinoidowy (ECS) człowieka. Dzielą się na:

• Fitokannabinoidy – pochodzenia roślinnego (np. THC, CBD, CBG)

• Endokannabinoidy – naturalnie wytwarzane przez organizm (np. anandamid)

• Syntetyczne kannabinoidy – tworzone w laboratoriach, często stosowane w badaniach

Najlepiej poznane to:

• THC (tetrahydrokannabinol) – działa psychoaktywnie, ale też przeciwbólowo i neuroprotekcyjnie

• CBD (kannabidiol) – niepsychoaktywny, o działaniu przeciwlękowym, przeciwdrgawkowym i przeciwzapalnym

• CBG, CBC, CBN – mniej znane, ale coraz lepiej przebadane kannabinoidy pomocne w chorobach neurodegeneracyjnych

Jak kannabinoidy wpływają na układ nerwowy?

Układ endokannabinoidowy reguluje wiele procesów neurologicznych:

• Neuroprzekaźnictwo

• Plastyczność synaptyczna

• Równowaga między pobudzaniem a hamowaniem układu nerwowego

• Neurogeneza i neuroprotekcja

Kannabinoidy, oddziałując na receptory CB1 (mózg, rdzeń kręgowy) i CB2 (układ odpornościowy), mogą:

• hamować nadmierne pobudzenie nerwowe (np. w padaczce),

• chronić komórki nerwowe przed degeneracją,

• wpływać na stany zapalne układu nerwowego.

Potencjalne zastosowania kannabinoidów w neurologii

🔬 1. Padaczka lekooporna

CBD wykazało skuteczność w leczeniu ciężkich postaci padaczki, m.in. zespołu Dravet i Lennoxa-Gastauta. Preparaty takie jak Epidiolex są już dopuszczone do użytku w niektórych krajach.

🧠 2. Choroba Parkinsona

Kannabinoidy mogą zmniejszać drżenie, sztywność mięśni i problemy ze snem. THC i CBD wykazują działanie neuroprotekcyjne i wpływają na układ dopaminergiczny.

🧬 3. Stwardnienie rozsiane (SM)

W krajach takich jak Niemcy, Hiszpania czy Kanada pacjenci z SM mają dostęp do preparatów z THC/CBD (np. Sativex) łagodzących skurcze mięśni, ból i zaburzenia snu.

🧩 4. Choroba Alzheimera

CBD i CBG wykazują właściwości przeciwzapalne i mogą wpływać na spowolnienie degeneracji neuronów oraz obniżać produkcję beta-amyloidu.

⚡ 5. Neuropatie i ból nerwowy

Kannabinoidy mogą zmniejszać przewlekły ból, który nie reaguje na klasyczne leki – np. w neuralgiach, bólach fantomowych czy uszkodzeniach rdzenia kręgowego.

Kannabinoidy w neurologii – podsumowanie zastosowań

Czy kannabinoidy są bezpieczne?

Kannabinoidy są dobrze tolerowane przez większość pacjentów, jednak mogą powodować działania niepożądane, takie jak:

• senność,

• suchość w ustach,

• zawroty głowy (przy THC),

• interakcje z lekami (np. przeciwpadaczkowymi, uspokajającymi).

Dlatego każda terapia kannabinoidami powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza – zwłaszcza w przypadku schorzeń neurologicznych.

Stan prawny w Polsce

W Polsce od 2017 roku medyczna marihuana (czyli susz o kontrolowanej zawartości THC i CBD) jest legalna i może być stosowana na receptę, m.in. przy padaczce lekoopornej, bólu przewlekłym i stwardnieniu rozsianym.

✅ Legalne są również olejki CBD, kapsułki, ekstrakty i nasiona konopi włóknistych, które zawierają mniej niż 0,3% THC.

❌ Nielegalna pozostaje uprawa konopi zawierających THC bez specjalnego zezwolenia – dotyczy to także samodzielnego przetwarzania i suszu niepochodzącego z apteki.

Kannabinoidy stanowią obiecującą grupę substancji terapeutycznych w leczeniu wielu chorób neurologicznych. Ich działanie przeciwbólowe, przeciwdrgawkowe i neuroprotekcyjne czyni je ważnym elementem nowoczesnej neurologii – choć wciąż wymagającym dalszych badań i regulacji.